Hieronder volgt een beknopt overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen in 2017.

Vrijwel alle prestatie‑indicatoren gehaald en klanttevredenheid gestegen

Met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) maken we afspraken over de prestaties die we leveren, zoals de tijdigheid van de eerste betaling, rechtmatigheid en klanttevredenheid. We hebben op alle indicatoren op 1 na (het percentage uitstroom in het tweede Ziektewet‑jaar) minimaal de afgesproken norm gehaald. In het bijzonder zijn we trots op de stijgende lijn in het cijfer voor klanttevredenheid: landelijk een 7,2 (in 2016 een 7,1). Werkgevers waarderen ons voor het eerst met een ruime voldoende, een 6,7 (in 2016 een 6,4). De verschillende acties die we in gang hebben gezet om onze dienstverlening aan werkgevers te verbeteren, lijken hun vruchten af te werpen.

Meer persoonlijke dienstverlening voor WW‑klanten

Mensen met een WW‑uitkering ondersteunen wij in de zoektocht naar werk. Sinds eind 2016 voeren we meer persoonlijke gesprekken, waarbij we onze ondersteuning afstemmen op de arbeidsmarktpositie van de individuele klant. We richten ons daarbij primair op WW’ers die een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben en voor wie langdurige werkloosheid dreigt. Tijdens het zogenoemde werkoriëntatiegesprek maken we afspraken over de (sollicitatie)activiteiten die de klant zal ondernemen. Ook bespreken we of extra dienstverlening nodig is, aanvullend op de online dienstverlening, om de arbeidsmarktpositie van de klant te verbeteren. In totaal hebben we in 2017 meer dan 120.000 van deze gesprekken gevoerd. Dat is iets minder dan geraamd. In december zijn we gestart met een onderzoek naar de effectiviteit van de nieuwe dienstverlening. In 2017 heeft UWV van bijna 218.800 mensen de WW‑uitkering beëindigd wegens redenen gerelateerd aan werk.

Dalend aantal WW‑uitkeringen

De economie is in 2017 verder aangetrokken. Veel minder mensen verliezen hun baan. Dat zien wij ook duidelijk terug in het aantal WW‑uitkeringen: dat was eind december 2017 circa 20% lager dan het jaar daarvoor. Dat is goed nieuws. De aantrekkende economie betekent tegelijkertijd ook dat er in bepaalde sectoren een tekort is aan personeel. Dit laten we regelmatig in onze arbeidsmarktanalyses zien. Voor WW’ers, en ook voor andere groepen zoals werkenden die op zoek zijn naar ander werk en scholieren die zich oriënteren op een studiekeuze, is het goed om te weten waar kansen liggen. Voor bepaalde groepen, met name ouderen en langdurig werklozen, blijft het lastig om opnieuw werk te vinden. De daling van het aantal uitkeringen heeft ook invloed op ons personeelsbestand. Dat beweegt immers mee met het WW‑volume. In 2017 is het aantal medewerkers gedaald. Het gaat daarbij vooral om medewerkers met een tijdelijk dienstverband. Omdat deze conjuncturele ontwikkeling de komende jaren naar verwachting doorzet, zal ook het aantal vaste dienstverbanden in onze WW‑dienstverlening de komende jaren afnemen.

WGA‑dienstverlening: arbeidsmogelijkheden zo veel mogelijk benutten

Bij de dienstverlening aan klanten met een uitkering op grond van de regeling Werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten (WIA/WGA) zijn we in 2017 de persoonlijke dienstverlening anders gaan inzetten. In plaats van alle capaciteit in te zetten op degenen met de kleinste afstand tot de arbeidsmarkt, houden we nu contact met alle WGA’ers. Gezien de beperkte middelen en capaciteit is met het ministerie van SZW afgesproken om te starten met het bieden van basale dienstverlening. Centraal bij de WGA staat het zo veel mogelijk benutten van de beschikbare arbeidsmogelijkheden. Door minimaal 1 contactmoment per jaar in te bouwen, beogen we deze mensen meer te activeren. Eind 2017 hadden we met 83% van de nieuwe WGA’ers die toen nog dienstverlening kregen een gesprek gehad. Daarnaast bieden we sinds 2015 aanvullende dienstverlening aan WGA’ers die in eerdere jaren zijn ingestroomd. Het kost tijd om het aantal gesprekken dat we met deze WGA’ers voeren op het juiste niveau te brengen. Inmiddels hebben we circa 30.000 van deze gesprekken gevoerd met WGA’ers die zijn ingestroomd in 2011 en 2012. We hebben eraan bijgedragen dat in 2017 2.500 WGA’ers werk vonden.

Herindeling Wajong: een met grote zorgvuldigheid uitgevoerd proces

In 2017 hebben we de herindeling van Wajongers afgerond. We hebben inzichtelijk gemaakt wie wel en wie niet beschikt over arbeidsvermogen. Voor Wajongers met arbeidsvermogen is de uitkering op 1 januari 2018 met 5% verlaagd. Deze groep krijgt extra begeleiding naar werk. Het herindelingstraject, waarmee we in 2015 zijn gestart, is spannend en onzeker geweest voor de betrokken mensen. We zijn er daarom trots op dat we dit gevoelige traject tijdig, maar bovenal met grote zorgvuldigheid, hebben doorlopen. Het feit dat het aantal bezwaren van Wajongers tegen de herindeling erg laag ligt (1% van het aantal afgegeven beschikkingen) toont aan met welke zorg we dit proces hebben doorlopen. De afspraak met het ministerie van SZW om in 2017 8.000 Wajongers bij een werkgever te plaatsen, hebben we boven verwachting ruimschoots gehaald (8.400).

Sociaal‑medische beoordelingen: voorraad gedaald maar dienstverlening blijft onder druk staan

Voor de sociaal‑medische beoordelingen die UWV uitvoert zijn de verzekeringsartsen onmisbaar. Er is een discrepantie tussen het aantal benodigde artsen en het aantal beschikbare artsen. We hebben ons in 2017 ingespannen om meer artsen te werven en te behouden. We hebben inmiddels een groot aantal artsen in opleiding, maar dit heeft nu nog een negatief effect op de productiviteit. Gedurende de opleidingsperiode, die gemiddeld 4 jaar duurt, zijn ze niet volledig inzetbaar en is begeleiding door ervaren artsen nodig. Ook beogen we de beschikbare capaciteit efficiënter in te zetten. Met taakdelegatie laten we (medische) medewerkers onder supervisie van een arts taken uitvoeren. Vanwege de hoge uitstroom (bijvoorbeeld door pensionering en hogere salarissen bij commerciële partijen) was de capaciteit aan het eind van het jaar iets lager dan aan het begin van het jaar. UWV heeft voor 2017 met het ministerie van SZW prioriteringsafspraken gemaakt, omdat op voorhand duidelijk was dat er onvoldoende artsen zouden zijn. Daarbij was de inzet van UWV dat de voorraden niet verder zouden oplopen. Zoals afgesproken met het ministerie was de voorraad uit te voeren sociaal‑medische beoordelingen eind 2017 lager dan eind 2016. Wel is in 2017 tegelijkertijd, als gevolg van de afgesproken prioritering, de achterstand in het aantal uit te voeren herbeoordelingen toegenomen.

Wet- en regelgeving: tegemoetkomingen loondomein en tegemoetkoming Dagloonbesluit werknemersverzekeringen

In 2017 hebben we de nodige wet- en regelgeving geïmplementeerd. 2 grote trajecten lichten we eruit, vanwege hun impact op onze klanten en onze uitvoering. De Wet tegemoetkomingen loondomein beoogt om het voor werkgevers aantrekkelijk te maken om mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt in dienst te nemen. We hebben er veel in geïnvesteerd om de wet op een goede manier uitvoerbaar en uitlegbaar te krijgen. Op 1 juli 2015 is met de Wet werk en zekerheid ook een nieuw Dagloonbesluit in werking getreden. Al snel bleek dit Dagloonbesluit voor bepaalde groepen uitkeringsgerechtigden een negatief effect te hebben. De minister heeft toen besloten dat het Dagloonbesluit gerepareerd moest worden en dat degenen die hiervan schade hebben ondervonden, gecompenseerd moeten worden. De groep gedupeerden is zo omvangrijk dat dit gefaseerd gebeurt, in 3 tranches, van december 2016 tot najaar 2018. In 2017 hebben we bijna 80.400 tegemoetkomingen verstrekt.

Verdere stappen in vernieuwing ICT‑systemen

Een noodzakelijke randvoorwaarde voor een goede uitvoering van onze taken is het behoud van een goed werkend ICT‑landschap. In lijn met het UWV Informatieplan 2017–2021 hebben we in 2017, rekening houdend met de beperkte verandercapaciteit, vooral ingezet op stabiliteit, continuïteit en informatiebeveiliging. Op die manier is onze dienstverlening ook op de langere termijn gewaarborgd en zijn we beter in staat om nieuwe of gewijzigde wet- en regelgeving te implementeren. Een belangrijke stap die we in dat opzicht in 2017 hebben gezet, is de succesvolle realisatie van één uniforme betaalomgeving voor de arbeidsongeschiktheidsregelingen. Zo krijgen we de komende jaren meer ruimte voor modernisering en vernieuwing van onze ICT‑systemen. Eind 2017 hebben we een eerste stap gezet om aanvragen voor een WW‑uitkering volledig automatisch af te handelen; inmiddels gebeurt dit voor 7% van de aanvragen. We hebben in 2017 weer een flinke stap gezet in het verder verbeteren van onze informatiebeveiliging. Gezien de snelle ontwikkelingen en de bedreigingen van buitenaf is dit een blijvend aandachtspunt. Daarbij hebben we wel te maken met een schaarse capaciteit en kennis op dit gebied, wat een breder arbeidsmarktprobleem is.

Werkvoorraad handhavingssignalen op orde

Om te borgen dat uitkeringen rechtmatig worden verstrekt en dat klanten zich aan de regels houden, doet UWV aan handhaving, zowel preventief als repressief. We ontvangen regelmatig signalen van UWV‑medewerkers en van buiten over mogelijke overtredingen. De minister van SZW heeft in september 2016 aan de Tweede Kamer toegezegd dat UWV aan het einde van het eerste kwartaal van 2017 op een totale werkvoorraad van circa 20.000 fraudesignalen uit zou komen, waarvan maximaal 6.000 polissignalen. Beide doelen zijn behaald.